از اینفودمی چه می دانید؟ - مهسان بلاگ

دکتر هادی خانیکی با بیان این که با روبرو شدن جامعه با پدیده کرونا فرایند های رایج در آموزش و پژوهش و حتی سبک زندگی روزمره مورد پرسش نهاده شد گفت: دو ویژگی نوپدیدگی و دنیا گستری کرونا ما را در معرض ناشناختگی های جدید قرار داد که طبیعتا ارتباطات هم از این تغییر در امان نیست.

وی اضافه کرد: در این روز ها که می بینم وزارت آموزش و پروورش از برنامه شاد با افتخار یاد می نماید به یاد این افتادم که زمانی همه کوشش ها بر این بود که چطور جلوی ورود یک موبایل را به مدرسه بگیرند، اما در حال حاضر شرایطی پیش آمد که مدرسه وارد موبایل شد و طبیعتا هر خانواده ای به دنبال این است که یک تلفن هوشمند برای فرزند خود فراهم کند.

خانیکی ادامه داد: در دانشگاه افرادی مانند من فکر می کردند که باید فاصله میان آموزش های رسمی و غیررسمی وجود داشته باشد تا کلاس ها دوست داشتنی تر گردد. می دیدم که در سرسرای دانشگاه و سالن ها پر از این توصیه است که کسی از موبایل استفاده نکند و خوراکی به درون کلاس نیاورد، اما حالا با شرایطی روبرو شدیم که اگر موبایل نباشد نمی توانیم کلاس را برگزار کنیم و وقتی استاد در حال درس دادن است دانشجویان ممکن است از خوراکی استفاده نمایند.

این نشان دهنده این است که تغییرات مهم و ناگهانی در سبک زندگی و استفاده از رسانه اتفاق افتاده است حضور رسانه در فضای خانوادگی بیشتر شده است.

مدیر گروه ارتباطات توسعه پژوهشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی گفت: اکنون نگاه ما بیشتر به ابزار های ارتباطی و ظرفیت های رسانه ای به جنبه های فرصت آمیز آن ها محدود شده در حالی که در گذشته به تهدید ها معطوف شده بود.

این شرایط، به این معنا این واقعیت را پیش روی ما قرار داد که اگر در تنهایی هایی که در قرنطینه ها به ما تحمیل شده و اگر در این مرحله از تعلیق ارتباطات اجتماعی، ارتباطات مجازی وجود نداشت چه قدر این شرایط سخت تر می شد. وارد مرحله ای از ارتباطات شده ایم که انعطاف زمانی و مکانی در آن بیشتر است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این که در کنار فرصت های ایجاد شده تفاوت هایی هم در زندگی روزمره به دلیل تداخلی که میان فضای کار و زندگی وجود دارد، پیش آمده است اضافه کرد: برای کسی که اهل اندیشه و دانش است صحبت با مخاطبانی که آن ها را نمی بیند و نمی داند در حال اجرا چه کاری هستند شرایط جدیدی است، این شرایط الزاما قدرت تفکر و تخیل فرد را افزایش می دهد تا در هر لحظه ای تصور کند با مخاطبان خود چگونه روبه رو می گردد.

به گفته این استاد ارتباطات، پاندمی کرونا علاوه بر تغییری که در سبک آموزش ایجاد نموده است، زمینه ای را برای فراوری انبوه اطلاعات فراهم نموده است.

دکتر خانیکی اضافه کرد: در این فراوری انبوه اطلاعات می بینیم که هر کسی از سطوح عامه تا سطوح متخصص جامعه یاد گرفته است چگونه اطلاعات را فراوری، توزیع و دریافت کند. طبیعتا پزشکان و کادر درمان و پیشگیری و افراد حرفه ای به کسانی تبدیل شده اند که به روزنامه نگاری یا حداقل روزنامه نگاری شهفرایندی نیز نزدیک شوند، البته این نوع فراوری اطلاعات تهدید های جدی ای را هم به همراه داشته است.

وی درباره مهم ترین فرصت ایجاد شده در شرایط فعلی گفت: رسانه های اجتماعی یک شرایطی را برای انتقال تجربه و اشتراک گذاری و افزایش تبادل نظر فراهم نموده اند. اگر بخواهیم با روش های علمی این موضوع را اندازه گیری کنیم به نظر من در همین شرایط روبرو شدن ما با پدیده کرونا و نگرانی از خطر شیوع آن، میل به تبادل نظر و امکان آن در جوامع بیشتر شده است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: همین تمایلی که به برگزاری لایو های مختلف ایجاد شده و افرادی که بیننده لایو ها هستند گویای این است که انگار این دل های تنگ تمایل زیادی برای گفتن دارند و باید جایی پیدا گردد تا اطلاعات به اشتراک گذاشته گردد.

وی اضافه کرد: تهدیدی که شکل گرفته رواج اخبار شبه علمی و جعلی است. جعل وقتی صورت می گیرد که بازار چیزی وجود دارد. بازار اطلاعات علمی رونق دارد و به همین دلیل شبه علم نیز به میدان آمده است. نهاد های شبه علمی شکل گرفته اند که با سهل انگاری، اطلاعات نادقیق به مخاطبان خود عرضه می نمایند.

دکتر خانیکی گفت: همین شرایط یک پدیده مهم به وجود آورده که هم ما در ارتباطات به آن توجه می گردد و هم در دانش اپیدمیولوژی و آن مفهومی است که به تعبیر سازمان بهداشت دنیای به آن اینفودمی می گویند. این کلمه از دو واژه Information و Epidemy به وجود آمده است.

منظور از اینفودمی پیش آمدن شرایطی است که طی آن افراد فعال و کاربران فضا های مجازی دوشادوش ویروس به تبادل اطلاعات درباره این بیماری می پردازند و جامعه قربانی ویروس کرونا، با یک شبه ویروس دیگری نیز روبه رو است. در این شرایط شفافیت اطلاعات پزشکی و سرعت انتشار اطلاعات دقیق و ثبات و پایداری آن ها اهمیت می یابد.

به گفته استاد دانشگاه علامه طباطبایی، این شرایط ضرورت وجود دسترسی های دیگری را مانند نهاد های حقیقت یاب که در گذشته هم در فضای وب وجود داشتند ایجاد نموده است.

وی با اشاره به شکل گیری دسترسی آزاد به اطلاعات در بعضی پایگاه ها در دوران شیوع کرونا گفت: بسیاری از دانشمندان در سراسر دنیا با مورد تاکید قرار دریافت دسترسی آزاد به اطلاعات توانستند یافته های خود را در بستر های مختلف منتشر نمایند. البته با وجود این شرایط، تهدید هایی نیز به وجود آمد. مقالات به صورت داوری نشده در فضای مجازی منتشر شدند و همین موضوع بعضی از روزنامه نگاران را دچار سردرگمی می کرد.

این استاد ارتباطات شکل گیری تبادل نظر میان متخصصان مختلف را یکی از ظرفیت های ایجاد شده در شرایط فعلی دانست و اضافه کرد: شرایط فعلی، باعث شد که متخصصان نه فقط به بحث ترویج علم بلکه به تبادل نظر با متخصصان دیگر هم بپردازند و این یک اتفاق تازه بود. یکی از انتقاداتی که همواره به آموزشگاه وارد بود این بود که متخصصان همواره می کوشیدند به زبان خود سخن بگویند و کمتر با متخصصان حوزه های دیگر وارد گفت: وگو شوند.

خانیکی ادامه داد: به تبادل نظر کشیده شدن متخصص های مختلف فرایند حل بحران را کند می نماید و ممکن است اعتماد مردم نیز به متخصصان کمتر گردد، اما به نظر من افق بسیار فرخنده ای را برای تبادل نظر های بیشتر ایجاد می نماید.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: مسئولیت و نقشی در فضای علمی و در سطح برنامه های استراتژیک و ارتباطی علمی احساس می گردد و آن این است که حداقل مواردی را برای انتقال پیغام تعیین نمایند و آن را به عنوان پروتکل هایی در رسانه های خود یا فضای مجازی قرار بدهند. اول این است که هدف (آموزش، ترویج و...) خود را تعیین نمایند، در اشکال بحرانی از ارتباط، اهداف با یکدیگر مخلوط می گردد.

وی با تاکید بر لزوم شناسایی مخاطبان اضافه کرد: مخاطبان در حال حاضر عام و بدون طبقه بندی هستند و گویی همه آن ها با یک نوع پیغام روبرو می شوند. یکی از مسئولیت های فضای علمی این است که پیغام را متنوع نمایند و آن را توسعه دهند. کانال های ارتباطی متناسب با ظرفیت ها تعیین گردد.

فعالیت ها و مواد فعالیت تعیین شوند و مشارکت ایجاد نمایند. هیچ ارتباطی بدون مشارکت مخاطبان نمی تواند انتقال پیغام را محقق کند. این نهادها، طرح های حرفه ای شده را به مرحله اجرا دربیاورند و اصلاحات این فعالیت را به طور مداوم انجام دهند.

خانیکی در لایو اینستاگرامی کرسی ترویج علم یونسکو که با عنوان رسانه و کرونا، ظرفیت ها و نقش ها برگزار گردید، با اشاره به لزوم شکل گیری کنسرسیومی از کرسی های مختلف گفت: در دیداری که انجمن های علمی با رئیس جمهور داشتند، مطرح کردم که دولت به تشکیل کنسرسیومی از کرسی های مختلف یاری کند.

کرسی هایی که به علم، آموزش، سلامت و نظایر آن ها و همچنین انجمن های علمی و نهاد های مدنی بپردازد. این کرسی های مختلف می توانند به اطلاعات و آموزش های منتشر شده در فضای مجازی نوعی اعتباربخشی نمایند و آن ها را به نوعی داوری نمایند تا جامعه سردرگم نگردد اینفودمی رواج پیدا نکند.

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه